Sport massaji- bu sportchilar uchun chidamlilikni oshirish, ish qobiliyatini oshirish, charchoqni yo'qotish va jismoniy yuklamalardan keyin tiklash orqali mashg'ulot musobaqalariga tayyorlash uchun maxsus ishlab chiqilgan massaj usuli. Shunga ko'ra, uning quyidagi turlari ajralib turadi: gigienik, mashq mashg'uloti, mashg’ulotoldi va tiklovchi.
Gigienik massaj odatda sportchining o'zi tomonidan ertalabki mashg'ulotlar, razminka bilan bir vaqtda amalga oshiriladi.
Mashq mashg'uloti massaji sportchini eng yuqori sport yutuqlariga tayyorlash uchun qisqa vaqt ichida va psixofizik energiyani kam sarflagan holda amalga oshiriladi. Sport mashg'ulotlarining barcha davrlarida qo'llaniladi. Mashq mashg'uloti massaji texnikasi oldinga qo'yilgan vazifalarga bog'liq, sportning o'ziga xos xususiyatlariga, yuklamalarning tabiati va boshqa omillarga bog'liq.
Mashg’ulotoldi massaji yaqinlashib kelayotgan jismoniy yoki ruhiy-emotsional yuklamalardan oldin sportchining turli organlari va tizimlarining holatini normallashtirish uchun ishlatiladi. Vazifalarga qarab, mashg’ulotoldi massajining quyidagi turlari ajratiladi: tayyorlov, qizdiruvchi, harakatlantiruvchi, tonusni oshiruvchi (qo'zg'atuvchi, stimullovchi), tinchlantiruvchi (sedativ).
Qayta tiklovchi massaj - bu jismoniy mashqlar (jismoniy, aqliy) har xil mashqlaridan keyin va har qanday yuklamalar, charchoqdan keyin sportchining tanasining turli funktsiyalarini tez tiklash va uning faoliyatini oshirish uchun ishlatiladigan sport massajining bir turi. Qisqa tiklanish massaji turlar oralig'ida 1-5 minutlik tanaffus paytida, dam olish paytida (qobiqlarga yaqinlashishda) amalga oshiriladi.
Qisqa muddatli tiklanish massajining asosiy vazifalari:
- ortiqcha nerv-mushak va psixologik stressdan xalos bo'lish;
- asab-mushak tizimini bo'shashtirish va tananing tez tiklanishi uchun sharoit yaratish;
- mavjud og'riqni yo'q qilish;
- tananing har ikkala qismi va butun organizmning umumiy va maxsus ishchanligini oshirish.
Ko'p kunlik musobaqalarda tiklovchi massaj sport, boks, kurash, chang'i sporti, figurali uchish, shaxmat va boshqalarda qo'llaniladi, passiv dam olish charchoqni ketkazmasa va kerakli tiklanish effektini bermasa, ushbu turdagi tiklanish massaji seanslar orqali tiklanish jarayoni amalga oshiriladi. Ko'p kunlik musobaqalarda tiklovchi massaj vazifalariga quyidagilar kiradi:
- nerv-mushak va ruhiy stressni yengillashtirish;
- juda qisqa vaqt ichida sportchining faoliyatini tiklash va oshirish uchun;
- tungi uyquni normallashtirish.
Dam olish kunlarida, musobaqadan keyingi dam olish kunlarida sportchilar kuchlarini tiklashga, qayta tiklovchi massaj (1-3 seans) yordamida samaradorlik oshirishga intilishadi.
Musobaqa tugaganidan so'ng, tibbiy tiklash majmuasiga vannaxona, gidromassaj, aeronoterapiya va boshqa ta'sir turlari bilan birgalikda qayta tiklovchi massajning turli xil turlari (qo'lda, tebranish, ultratovush) kiradi.